Alzheimer (Alzaymır) hastalığı bunama yapan hastalıklar içinde en yaygın gözüken bir rahatsızlıktır. Özellikle 65 yaş ve üzeri kişilerde görünen bu hastalıktan etkilenen kişi sayısı her geçen sene artmaktadır. Alzheimer hastalığı ile uyku bozukluğu arasında iki yönlü etkileşim vardır.
Alzheimer ve Uyku Bozukluğunun İlişkisi
Alzheimer Hastalığı’nda uyku bozukluğuna sebep olduğu düşünülen çok sayıda etken bulunmaktadır. Alzheimer hastalarının yüzde 25 ile yüzde 35’i arasında uyku bozuklukları sıklıkla görülmektedir. Hastalık ilerledikçe bellek ve diğer zihinsel işlevlerde bozulma ilerler ve uyku problemleri de artar.
Bu uyku bozuklukları arasında; uykuya dalmakta zorluk, uykunun kesintili olması, gündüz artan uykululuk hali en sık görülenlerdir. Uyku uyanıklık döngüsünü kontrol eden beyin yapılarındaki bozulma buna neden olabilir. Ayrıca uygun olmayan ışık, fiziksel aktivite azlığı, gürültülü ortam, gündüzleri uyumak gibi uyku hijyenini bozan çevresel faktörler de eklendiğinde uyku sorunu artar. Hastanın uykuda nefesinin kesilmesine neden olan uyku apne sendromu da sık görülebilir ve hem ruh halini hem de bilişsel işlevleri olumsuz etkiler.
Alzheimer ve Uyku Bozukluğunun Birbirine Etkileri
- Alzheimer Hastalığının tespitinden önce bile uyku bozuklukları ortaya çıkabilir.
- Uyku uyanıklık ve sirkadiyen bozukluğu Alzheimer hastalığının erken döneminde başlar ve hastalık ilerledikçe sıklığı ve şiddeti artar.
- Uyku bozukluğu uzun dönemde alzheimer riskini artırabilir. Özellikle REM harici uykunun amiloid üzerine etkisinden dolayı olarak düşünülmektedir.
- Yaşlanmayla birlikte sirkadiyen faz ilerlemesi meydana gelebilir ve Alzheimer sirkadiyen faz gecikmesi ile ilişkilidir. Bu faz gecikmesi gün batımı sorununa yani huzursuzluk, kafa karışıklığı ve akşam ajitasyonlarına sebep olabilir.
Alzheimer Hastalarında uyku sorunu, değerlendirilmesi ve riskleri
OSAS özellikle Alzheimer hastalarında çok fazla görünür ve toplumda yaşayan Alzheimer hastalarının %35'inde bulunmaktadır. OSA tedavisi alzheimer hastalığının durumunu gerilemesinde yardımcı olabileceğinden horlama, apne veya gündüz uykululuk hali gibi belirtilerde OSA (Tıkayıcı Uyku Apnesi) değerlendirmesi başlatılabilmektedir. Uyku Apne Sendromu tedavi edilmediği takdirde aşırı gündüz uykululuğu, sosyal etkinlikler ve terapi katılımlarını engellerken, araç kullanımında kaza riski çok daha fazla olabilmektedir. Ayrıca uyku esnasında nefes alma sorunu, kötü uyku alışkanlığı, obezite, kalp hastalıkları ve depresyon gibi sorunlar gelişebilir ve zihinsel bozulmayla sebebiyet verebilir.
Bu sayfada yazılı olan bilgiler tıbbi tavsiye niteliğinde olmayıp sadece bilgilendirme amaçlıdır.
