Amfizem Nedir?
Amfizem, akciğer içerisindeki alveollerin hasar gördüğü bir akciğer hastalığıdır. Alveoller ya da diğer adıyla hava kesecikleri, solunumla alınan oksijenin kana geçtiği yapılardır. Dolayısıyla alveollerin hasarlanması ve hasar sonucu yıkılması akciğerdeki hava değişiminin sekteye uğramasına neden olur. Akciğer amfizemi olan kişilerde özellikle egzersiz sırasında nefes almak zorlaşır. Amfizem hastalığı, akciğerin elastikiyetini yani esnekliğini kaybetmesine de yol açar.
Amfizem hastalığında, akciğerlerde geri döndürülemez bir hasar olmuştur. Dolayısıyla tedavinin asıl amacı hastalığın ilerlemesini durdurmak ve semptomları kontrol altına almaktır.
Amfizem Nedenleri Nelerdir?
- Sigara İçmek: Sigara içen kişilerde amfizem gelişme olasılığı, içmeyenlere oranla yaklaşık 6 kat daha fazladır.
- Alfa-1 Antitripsin (AAT) Eksikliği: AAT, sağlıklı kişilerde kanda bulunan bir proteindir. Bu proteinin temel görevi, beyaz kan hücrelerinin vücudun kendi dokularına zarar vermesini önlemektir. Beyaz kan hücreleri, vücutta enfeksiyon gelişimini önleyen hücrelerdir. Bazı kişilerde AAT adı verilen protein, genetik faktörlerin de etkisiyle, daha az bulunur. AAT eksikliği durumunda beyaz kan hücreleri vücudun kendi dokularına zarar verebilir hale gelir. Dolayısıyla bu hücrelerin akciğer dokusuna zarar vermesi amfizem gelişimine yol açar. Hem AAT eksikliği olan hem de sigara içen kişilerde ise amfizem riski önemli ölçüde artar. AAT eksikliği olan kişilerde amfizemin yanı sıra karaciğerle ilgili problemler de görülebilir.
- Pasif İçicilik: Sigara içen kişilerin ya da sigara içilen ortamların yakınında olmak da akciğer hastalıkları açısından risk oluşturur. Yapılan bilimsel çalışmalar, pasif içici kişilerde amfizem gelişme riskinin arttığını ortaya koymuştur.
- Hava Kirliliği: Havadaki kirlilik nedeniyle solunan irritan maddelerin de amfizem gelişimine katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Amfizem Belirtileri Nelerdir?
Amfizem hastalarında, solunuma yardımcı olan kaslar daha çok çalışmak zorunda kalır. Bu nedenle de daha çabuk yorulurlar. Sonuç olarak amfizem hastaları hafif bir aktivite sonucunda bile solunum güçlüğü yaşar. Sigara içen kişilerde amfizem başlangıcı genellikle 45-60 yaşları arasında olur. Aslında kişideki akciğer hasarı daha erken dönemde başlamıştır. 45-60 yaşlar arasında ise akciğerdeki hasara bağlı belirtiler ortaya çıkar. Sağlıklı kişilerde dahi yaşlanmayla birlikte akciğer kapasitesinde bir azalma görülür. Amfizemi olan kişilerde de hem yaşlanma hem de amfizem hastalığı sebebiyle daha ciddi bir azalma oluşabilir.
Genellikle erken dönemde amfizemin tek belirtisi nefes darlığıdır. Amfizem ilerledikçe hastada:
- Hırıltılı solunum
- Sürekli öksürük
- Göğüs sıkışması veya ağrısı belirtileri görülebilir.
- Hastalık ilerlediğinde ise hastada başka belirtilerde ortaya çıkabilir:
- İştah kaybı
- Depresyon
- Uyku problemleri
- Dudaklarda, tırnak yataklarında morarma
- Yorgunluk
- Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları
- Baş ağrısı
- Kilo kaybı
Bu sayfada yazılı olan bilgiler tıbbi tavsiye niteliğinde olmayıp sadece bilgilendirme amaçlıdır.
